Kraje które podczas wojny poniosły największe ofiary w ludziach:
- ZSRR
Lata 1947-1948
- Wzrasta rola partii komunistycznych i robotniczych w środkowo-wschodniej i południowej części Europy. Również w niektórych państwach tzw. Europy zachodniej partie te rosną w siłę przykładem Francja i Włochy,
- Wpływ – pogarszająca się sytuacja społeczno-gospodarcza na kontynencie europejskim.
- Wyjście Jugosławii bardzo niebezpieczne dla ZSRR (to jedyne jak się okazało udane wyjście kraju Europy z orbity wpływów ZSRR. Próby podejmowane przez inne kraje, kończył się tragicznie) i Europy zachodniej.
Berlin w latach 1948-1949 pierwszy konflikt polityczny (groziła również konfliktem militarnym)
- Tzw. kryzys berliński pokojowo rozstrzygnięty po 11 miesiącach,
- Tom Buchanan pomimo systematycznej poprawy stopy życiowej lata 50-te były dekadą obaw. Lęk przed komunizmem, jako zagrożeniem zarówno zewnętrznym jaki i wewnętrznym przerodził się z czasem w ogólniejszy strach przed śmiercią atomową,
- Od 1946 roku podejmowane działania na rzecz kontroli zbrojeń konwencjonalnych jak i atomowych, konsekwentnie odrzucane przez jedną lub drugą stronę,
- Druga dekada tzw. zimnej wojny wiele wydarzeń zarówno wśród państw europejskich skupionych w NATO jak i Układu Warszawskiego,
- Po stronie NATO pojawiały się aspiracje polityczne i militarne Francji,
- Działania te dla Francji skończyły się tzw. polityczną samotnością szczególnie po wyjściu ze struktur militarnych NATO,
- Po śmierci Stalina zmiany w polityce zagranicznej ówczesne media odtrąbiły to jako czas odprężenia,
- Na zachodzie Nikitę Chruszczowa postrzegano jako tego który będzie gwarantem bezpieczeństwa międzynarodowego,
- Prezydent USA Dwight D. Eisenhower (1953-1961) pozytywnie odbierał sygnały płynące z potężnego euroazjatyckiego mocarstwa,
- To wówczas pojawiała się propozycja ograniczania liczby żołnierzy amerykańskich stacjonujących na terytorium Europy,
- Porażka polityki brytyjsko-francuskiej był kryzys sueski. W listopadzie 1956 prezydent USA Eisenhower zmusił Brytyjczyków i Francuzów (po części Izrael) do rezygnacji z próby odebrania egipskiemu prezydentowi Naserowi kontroli nad Kanałem Sueskim,
- Bolesne uderzenia we Francję wskazał tom Buchanan:
„kryzys Sueski pogłębił jeszcze niechęć jaką Francja żywiła względem USA z powodu ich zdrady w Indochinach 1954 roku i przyspieszyła jej zaangażowanie w integrację europejską… upokorzenie Francji stanowiło tez pożywkę dla bardziej niezależnej polityki zagranicznej De Gaulle’a i jego anglosaskiej postawy po powrocie do władzy w 1958 r.”
- Czy Europa Zachodnia byłą tylko zdana na przysłowiową łaskę i niełaskę Stanów Zjednoczonych ?
- Wielka Brytania jak i Francja podejmowały działania na rzecz posiadania broni nuklearnej co potwierdziła rok 1952 kiedy Wielka Brytania przeprowadziła pierwszą próbę nuklearną a w 1960 dokonała tego Francja,
- Wiosną 1959 roku prezydent Francji podjęto decyzje o wycofaniu floty z Morza Śródziemnego a także nie wyraził zgody rządowi Stanów Zjednoczonych na rozmieszczenie ładunków jądrowych na terytorium Francji,
- Czy to był pojedynczy incydent Francji? Nie. Po raz kolejny wystąpiła przeciw USA wykorzystując negatywne stanowisko Konrada Adenauera, kanclerza Niemiec zachodnich w związku z pozbawieniem ich możliwości dysponowania bronią jądrową znajdującą się na terenie RFN. Prezydent Francji podczas konferencji prasowej, w styczniu 1963 roku wyraził poparcie dla RFN w kwestii posiadania przez nią broni atomowej,
- Szczególny upust swojemu niezadowoleniu z polityki USA w tej kwestii dał na początku lat 60 gdy USA i pozostałe państwa NATO (z wyjątkiem Francji) podpisały porozumienie z ZSRR wykluczające możliwość dysponowania bronią atomową przez RFN,
- Henry Kissinger
„de Gaulle prawidłowo analizował sytuację międzynarodową w ówczesnym czasie, ale przecenił zdolność Francji do jej wykorzystania we własnym interesie. RFN nie była gotowa odwrócić się od USA jakkolwiek niektórzy z polityków niemieckich z zainteresowaniem odnosili się do wizji de Gaulle’a"
- Rok później prezydent Francji wystąpił przeciw polityce NATO, odmawiając podpisania porozumienia o zakazie prób z bronią atomową (byłoby to jednoznaczne z zamknięciem własnych środków zajmujących się jej produkcją) a w 1966 r podjął decyzje o wycofaniu francuskich sił zbrojnych z NATO. Ta decyzja skutkowała dodatkowo tym że kwaterę NATO przeniesiono z Paryża do Brukseli,
- Czy wydarzenia autorstwa Francji mogły spowodować obawy USA i NATO? Obawy istniały co potwierdziły wypowiedzi decydentów USA: „jeśli kraje zachodnioeuropejskie podążą za linią francuską możemy znaleźć się sami z Niemcami” [w NATO],
- A co na to ZSRR i Układ Warszawski? Na to pytanie odpowiedział A. Tomala „polityka de Gaulle’a który wycofał Francję ze struktury wojskowej NATO, wymuszając przeniesienie kwatery głównej tego układu z Paryża do Brukseli i podrywając wpływy Stanów Zjednoczonych, podobała się Moskwie. […],
- Kontrowersje francusko-amerykańskie poróżniły Gomółkę z Chruszczowem. Towarzysz Wiesław uważał za korzystniejszą dla Polski francuską kontrolę nad RFN, jaka była konsekwencją porozumienia de Gaulle’a z Adenauerem. Odwrotnie sądził Chruszczow uważają że dla trwałego pokoju w Europie ważniejsza jest dominacja amerykanów nad Niemcami poprzez NATO,
- Wielka Brytania drugim po Francji politycznym przegranym po konflikcie sueskim. Taktyczny błąd polityczny który doprowadził do ustawienia wielkiej Brytanii po przeciwnej stronie niż USA
- Po spotkaniu z premierem wielkiej Brytanii jesienią 1962 r prezydent de Gaulle był pewien że będzie to zrealizowane,
- Działania rządu USA doprowadziły do radykalnej zmiany stanowiska Brytyjczyków. W USA zapadła decyzja o wstrzymaniu produkcji pocisków rakietowych z głowicami nuklearnymi zamówionych przez bryt. „zawalił się” program brytyjskich zbrojeń nuklearnych, gdyż jego koszty przeważały możliwości finansowe tego państwa. W trakcie spotkania z Kennedym ustalono że miejsce rakiet zostaną bryt przekazana pociski rakietowe na wyposażenie okrętów podwodnych,
- Był to przysłowiowy policzek dla de Gaulle’a który bardzo liczył że rząd bryt wyrazi chęć współpracy z Francją w dziedzinie budowy potencjału nuklearnego. Reakcja Paryża była natychmiastowa,
- W styczniu 1963 prezydent Francji przeciwko przyjęciu Wielkiej Brytanii do EWG,
- W 1969 Francja ponownie wyszła z inicjatywą do Wielkiej Brytanii która zakończyła się kompromitacją de Gaulle’a. okazało się że zaproponował bliską współpracę najważniejszym państw decydujących o kwestiach politycznych militarnych i gospodarczych w Europie,
- Państwa EWG odbierały to jako próbę demontażu tej instytucji oraz ograniczeniu roli NATO w Europie co w znaczący sposób wpłynęło na rezygnację z prezydentury prze de Gaulle’a,
- W latach 1952-1968 podpisano łącznie 68 tajnych porozumień pomiędzy USA a europejskimi państwami NATO które regulowały zasady dzielenia się amerykańską bronią jądrową. Do dzisiaj wszystkie pozostają tajne,
- W szczytowym okresie na początku lat 70-tych w Europie znajdował się ponad 7 tyś amerykańskich taktycznych głowic jądrowych. W momencie zakończenia zimnej wojny w 1991 r w Europie pozostawało 2,5 tyś głowic,
· Włączenie RFN do NATO wykorzystał w sposób perfekcyjny Nikita Chruszczow
- David R. Marples
„układ warszawski można by uznać za spóźnioną odpowiedz ZSRR na utworzenie NATO, albo na wyłonienie się zmilitaryzowanych Niemiec zachodnich ale również można go postrzegać i co chyba jest bliższe rzeczywistości. Jako gwarant zarówno radzieckiej hegemoni w Europie wschodniej jak i utrzymanie sojuszu wschodnioeuropejskiego. Układ w większym stopniu zapobiegał wyzwoleniu się państw Europy wschodniej spod radzieckiej kontroli, niż przeciwstawiał się agresji NATO”
- Jugosławia w czerwcu 1948 wstąpiła na drogę tzw. państw niezaangażowanych. To Josip Broz Tito i jego partyzanci a nie armia czerwona wyzwoliła Jugosławię (armia czerwona w 1944 dotarła tylko do Serbii),
· Ważnym wydarzeniem polityczno-militarnym był kryzys berliński. Jakie miał on znaczenie dla ZSRR świadczy wypowiedź z 1958 roku ówczesnego przywódcy ZSRR Nikity który stwierdził: Berlin to jaja zachodu wystarczy mu je ścisnąć by przeciwnik podniósł wrzask,
- W Niemczech oraz w państwach podległych ZSRR znajdowały się 84 dywizji Armii Radzieckiej, a państwa Europy zachodniej (dominacja sił amerykańskich) mogły przeciwdziałać tylko 16 dywizji,
- Sytuację tę w sposób humorystyczny przedstawił amerykański podsekretarz stanu „żeby dostać się do Renu Rosjanie potrzebują wyłącznie butów"
- Zagrożenia w Polsce i na Węgrzech. Wpływ to co działo się w ZSRR. Zarówno takie rozchwianie władzy na Kremlu, efekt walk o sukcesję po Stalinie i kontrolowane przecieki z tajnego referatu „O kulcie jednostki i jego konsekwencjach” wygłoszonego 25 lutego 1956 roku na XX zjeździe komunistycznej partii Związku Radzieckiego,
- Na Węgrzech powstanie społeczeństwa i interwencja armii radzieckiej (działaniami wojska w Budapeszcie koordynował Jurij Andropow, szef KGB, późniejszy przywódca ZSRR),
- W Polsce dokonano zmiany na najwyższych szczeblach władz partyjnych i rządowych, a także doszło do opuszczenia terytorium Polski przez marszałka Konstantego Rokossowskiego,
- Wydarzenia na Węgrzech miały tragiczny przebieg gdyż w walkach zginęło ponad 700 żołnierzy radzieckich i ponad 2,5 tysiąca Węgrów,
- 30 października 1956 rząd Radziecki wydał deklarację która składała się z dwóch części:
Potrzeba respektowania niezależności każdego kraju będącego członkiem wielkiej socjalistycznej rodziny,
Bezwzględna walka z siłami reakcyjnymi działającymi wewnątrz wielkiej wspólnoty jak i na zewnątrz.
- Część druga ponownie pojawiła się w tzw. doktrynie Breżniewa która ukazała się w 1968 roku po wydarzeniach w Czechosłowacji,
- Jesień 1958 rok tzw. problem Berlina Zachodniego,
- Finałem – budowa muru. „pierwsze ogrodzenie" powstało w nocy z 12 na 13 sierpnia, Początkowo składały się z drutu kolczastego i bloków żużlowych strzeżonych przez volkspolizei i żołnierzy NAL NRD, ostatecznie z ogrodzenia pod napięciem i wysokiej na 4,5 metra betonowej ściany zwieńczonej drutem kolczastym. Mur ciągnął się przez niemal 50 km poza tym 120 kilometrowy odcinek usłany wieżami wartowniczymi stanowiska karabinów...
- Wydarzenia w państwach Europy wschodniej z kryzysem Sueskim , rozbudową potencjałów militarnych (atomowych), nowa strategia NATO, konsekwencja 1958 r. strona radziecka decyzje o wyposażeniu armii polskiej czechosłowackiej i wschodnio-niemieckiej a później bułgarskiej węgierskiej i rumuńskiej w samoloty i rakiety zdolne do przenoszenia broni nuklearnej,
- Broń atomowa była w gestii Moskwy i wymienione państwa nie miały prawa decydowania o jej użyciu.
Kommentare